BÌNH THUẬN NỖ LỰC THÚC ĐẨY PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG KHOA HỌC CÔNG NGHỆ

Tỉnh Bình Thuận nỗ lực thúc đẩy phát triển thị trường khoa học công nghệ nhằm tạo ra những sản phẩm đáp ứng được nhu cầu của thị trường, thúc đẩy nhu cầu đổi mới công nghệ, tăng cường năng lực tiếp cận, hấp thụ, làm chủ công nghệ mới…

Thị trường khoa học công nghệ (KHCN) có vai trò then chốt trong việc thúc đẩy hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, nâng cao năng suất lao động, chất lượng hàng hóa, dịch vụ và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Có thể thấy, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là một trong các đột phá chiến lược quan trọng nhất tiến tới phát triển nhanh, bền vững. Vì vậy, để phát huy và tăng cường tiềm lực KHCN quốc gia cần phát triển mạnh mạng lưới các tổ chức dịch vụ trung gian môi giới, đánh giá chuyển giao công nghệ; kết nối có hiệu quả các sàn giao dịch công nghệ quốc gia với các trung tâm ứng dụng và chuyển giao tiến bộ KHCN ở các địa phương; tập trung nâng cao năng lực hấp thụ, làm chủ và đổi mới công nghệ của doanh nghiệp…

Chú trọng chuyển giao công nghệ và bồi dưỡng nhân lực

Tại Bình Thuận, phát triển thị trường KHCN là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong chiến lược của tỉnh. Cùng với những hoạt động khuyến khích đổi mới sáng tạo, đổi mới công nghệ, nghiên cứu chuyển giao ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ trong sản xuất, KHCN bước đầu đã có những đóng góp trong tăng trưởng kinh tế của tỉnh đo bằng chỉ số TFP bình quân hằng năm trong giai đoạn 2011 – 2015 là 29.6%, giai đoạn 2016 – 2020 là 32.48% (ở mức trung bình thấp so với cả nước).

Thời gian qua, bộ máy quản lý nhà nước về thị trường KHCN hình thành, từng bước kiện toàn, cùng với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, các doanh nghiệp và nhân dân trong tỉnh đã giúp tỉnh Bình Thuận đạt được những kết quả vượt trội.

Theo đó, tỉnh Bình Thuận có nhiều chính sách hỗ trợ phát triển thị trường KHCN tại địa phương như (1) Quyết định số 16/2017/QĐ-UBND Quy định Chính sách hỗ trợ đổi mới công nghệ, thiết bị đối với các doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm lợi thế của tỉnh Bình Thuận giai đoạn 2016-2020; (2) Nghị quyết 15 /2020/NQ-HĐND Quy định nội dung và mức chi thực hiện Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đến năm 2025” trên địa bàn tỉnh; (4) Nghị quyết số 03/2020/NQ-HĐND quy định nội dung và mức chi từ ngân sách nhà nước thực hiện Chương trình phát triển tài sản trí tuệ đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016-2020. (4) Nghị quyết số 04/2022/NQ-HĐND Quy định mức hỗ trợ đăng ký bảo hộ tài sản trí tuệ đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh.

Ngoài ra, giai đoạn 2010-2022, Sở KHCN đã tham mưu UBND Tỉnh ban hành 15 chương trình/kế hoạch liên quan đến khoa học công nghệ theo hướng hỗ trợ các các doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm lợi thế của tỉnh đổi mới công nghệ, thiết bị, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa, tăng cường năng lực tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, đồng thời đẩy mạnh các giải pháp ứng dụng rộng rãi những thành tựu khoa học - công nghệ trên địa bàn tỉnh.

Để phát triển thị trường KHCN, tỉnh Bình Thuận đã tập trung vào đầu tư về hạ tầng kỹ thuật nhằm hình thành các tổ chức trung gian; hỗ trợ chuyển giao công nghệ, thương mại hóa kết quả nghiên cứu; hỗ trợ phát triển các công nghệ cao, công nghệ xanh phục vụ phát triển sản phẩm chủ lực, sản phẩm công nghiệp, sản phẩm OCOP của địa phương,...

Đẩy mạnh phát triển sản phẩm địa phương.

Bên cạnh đó, mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng tỉnh Bình Thuận vẫn ưu tiên bố trí các nguồn kinh phí hỗ trợ hoạt động phát triển thị trường KHCN. Giai đoạn 2018-2022, Ngân sách nhà nước chi thực hiện các nhiệm vụ KHCN về thị trường KHCN là 16.996/52.995 triệu đồng; hỗ trợ ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến vào sản xuất công nghiệp từ chương trình khuyến công là 5.400/ 13.943 triệu đồng; hỗ trợ đổi mới công nghệ, thiết bị đối với các doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm lợi thế của tỉnh Bình Thuận là 11,5 tỷ đồng/46.612 tỷ đồng tổng giá trị đổi mới công nghệ.

Tỉnh cũng chú trọng đến việc đào tạo bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước, đào tạo bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên ngành liên quan đến các lĩnh vực: quản lý khoa học, quản lý công nghệ, sở hữu trí tuệ, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, hệ thống quản lý chất lượng theo các tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế… cho đội ngũ cán bộ, cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp.

Theo đánh giá, nông nghiệp và phát triển nông thôn là một trong những lĩnh vực chiếm tỷ lệ nghiên cứu, ứng dụng lớn nhất trong hoạt động nghiên cứu, ứng dụng và đổi mới sáng tạo. Hoạt động nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ KHCN trong lĩnh vực này phần lớn là để xác lập các giống cây trồng chủ lực, giống vật nuôi; nhiều kỹ thuật công nghệ được ứng dụng phục vụ sản xuất nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp thông minh; tiến hành thử nghiệm, lưu giữ và đưa giống, bộ gen cây trồng, vật nuôi có khả năng thích nghi với biến đổi khí hậu; xây dựng các mô hình liên kết giữa sản xuất và tiêu thụ sản phẩm trong nông nghiệp góp phần thực hiện chương trình nông thôn mới của tỉnh và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Đối với lĩnh vực khoa học y dược, tỉnh Bình Thuận đã ứng dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến vào trong sản xuất sản phẩm thực phẩm chức năng từ cây dược liệu đặc trưng tại địa phương, bao gồm: 4 sản phẩm được bào chế từ lá ngũ trảo và 5 sản phẩm thực phẩm chức năng tăng cường chất kháng oxy hóa chiết xuất từ đài hoa bụp giấm.

Về phát triển tài sản trí tuệ cho thị trường KHCN, những năm qua, tỉnh có nhiều chính sách, kế hoạch và chương trình hỗ trợ để thúc đẩy phát triển tài sản trí tuệ tham gia vào thị trường này. Trong đó phải nói đến việc xây dựng và đưa vào vận hành Trạm khai thác Thông tin và sử dụng dịch vụ Sở hữu công nghiệp (IP Platform) nhằm phục vụ các hoạt động thúc đẩy khai thác, sử dụng nguồn tin KHCN trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo và sản xuất kinh doanh, làm đầu mối thực hiện cơ sở dữ liệu công nghệ gắn chuyển đổi số…

Đồng thời, tổ chức các lớp tập huấn, hướng dẫn khai thác Cơ sở dữ liệu quốc gia về khoa học và công nghệ (http://db.vista.gov.vn/), có thể cung cấp các thông tin cần thiết về các nguồn cung công nghệ trong nước và thế giới.

Cá nhân, doanh nghiệp ngày càng chú trọng đến việc đăng ký xác lập và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ đối với các nghiên cứu, sáng chế.

Đẩy mạnh công tác tạo lập, quản lý và phát triển tài sản trí tuệ, tư vấn, hỗ trợ cho các tổ chức, cá nhân nộp đơn đăng ký xác lập và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Cụ thể, giai đoạn 2018-2022 toàn tỉnh có 684 nhãn hiệu, 72 kiểu dáng công nghiệp, 19 sáng chế đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp văn bằng bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp... Lai tạo và đăng ký bảo hộ cho nhiều giống cây trồng, đặc biệt là giống lúa.

Đăng ký bảo hộ và phát triển chỉ dẫn địa lý tạo dựng thương hiệu đặc sản Bình Thuận tại các thị trường nước ngoài. Điển hình, Sở Khoa học và Công nghệ đã hỗ trợ cho Hiệp hội thanh long Bình Thuận và Hiệp hội nước mắm Phan Thiết đăng ký và đã được bảo hộ nhãn hiệu “Bình Thuận Dragon Fruit” cho thanh long tại 13 quốc gia và nhãn hiệu nước mắm “Phan Thiết Fish sauce” tại 3 quốc gia.

Đặc biệt, tổ chức cuộc thi Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Bình Thuận nhằm tìm kiếm những mô hình sáng tạo, có tính mới, có khả năng áp dụng và mang lại hiệu quả thiết thực để hỗ trợ cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp tiếp tục phát triển dự án của mình. Đồng thời, khơi dậy đam mê khởi nghiệp của thế hệ trẻ thông qua cuộc thi trên.

Về hoạt động chuyển giao công nghệ, theo số liệu thống kê chưa đầy đủ đến năm 2018 thì các doanh nghiệp trong tỉnh đã tiếp nhận 856 công nghệ (bình quân 3,7 công nghệ/doanh nghiệp). Trong đó nhận chuyển giao từ nước ngoài 379 công nghệ, chiếm tỷ lệ 44,3%. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp trong tỉnh đã chuyển giao 5 công nghệ cho các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh…

Tập trung phát triển, gỡ khó cho thị trường KHCN

Bên cạnh những kết quả đạt được, thị trường KHCN tỉnh Bình Thuận vẫn còn khó khăn, hạn chế. Cụ thể, tỉnh chưa hình thành tổ chức trung gian môi giới hàng hoá KHCN nhằm xúc tiến, định giá công nghệ, kết nối cung cầu, tư vấn chuyển giao công nghệ… Bởi hạ tầng kỹ thuật còn hạn chế, nhất là cơ sở vật chất, cơ sở dữ liệu cung cầu công nghệ. Đội ngũ cán bộ chưa được đào tạo chuyên sâu dẫn đến năng lực tư vấn, môi giới, xúc tiến, kết nối, chia sẻ thông tin yếu.

Hỗ trợ cá nhân, doanh nghiệp địa phương chuyển giao công nghệ.

Các doanh nghiệp chủ yếu là nhỏ và siêu nhỏ nên thiếu tiềm lực, chưa mạnh dạn đầu tư để đổi mới công nghệ. Nhu cầu tiếp cận, hấp thụ và làm chủ công nghệ của các doanh nghiệp còn thấp. Việc giao dịch mua bán công nghệ hiện nay chủ yếu được diễn ra dưới hình thức hợp đồng mua sắm máy móc, thiết bị, vật tư, trong đó yếu tố chuyển giao công nghệ còn rất hạn chế hoặc không có.

Việc khảo sát nhu cầu tiếp nhận, chuyển giao công nghệ, đánh giá hiện trạng trình độ công nghệ, tốc độ đổi mới công nghệ/thiết bị trên địa bàn tỉnh dù được quan tâm thực hiện, nhưng chưa đầy đủ, thiếu sự phối hợp của doanh nghiệp. Vì vậy thiếu thông tin và dữ liệu để đánh giá đúng thực trạng và nhu cầu tham gia thị trường KHCN của doanh nghiệp địa phương…

Để khắc phục khó khăn, đưa thị trường KHCN tỉnh Bình Thuận phát triển mạnh, thời gian tới, tỉnh cần tiếp tục rà soát, hoàn thiện môi trường pháp lý hỗ trợ phát triển thị trường KHCN; thúc đẩy phát triển nguồn cầu của thị trường KHCN, nâng cao năng lực hấp thụ, làm chủ và đổi mới công nghệ của doanh nghiệp;

Thúc đẩy phát triển nguồn cung của thị trường KHCN; phát triển các tổ chức trung gian của thị trường KHCN; tăng cường hoạt động xúc tiến thị trường KHCN; tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, truyền thông về thị trường KHCN; phát triển hạ tầng của thị trường KHCN.

Song song với việc thực hiện các nhiệm vụ giải pháp trên, tỉnh cần sự hỗ trợ, giúp đỡ nhiều hơn của Bộ Khoa học và Công nghệ để thị trường KHCN ở Bình Thuận phát triển đồng bộ, hiệu quả, hiện đại và hội nhập.

Thành Tín st

Theo sohuutritue.net.vn