ẢNH HƯỞNG CỦA Hg ĐẾN SỨC KHỎE CON NGƯỜI
Thủy ngân (Hg) là một trong trong những nguyên tố hóa học có độc tính cao ảnh hưởng đến đời sống của các loài sinh vật trong đó có con người. Thủy ngân thường tồn tại trong môi trường ở nồng độ thấp nhưng thông qua chuỗi thức ăn, nồng độ thủy ngân tích tụ lại trong một số loại thực phẩm có thể rất cao con người sử dụng các thực phẩm này có thể bị nhiễm độc thủy ngân. Độc tính của thủy ngân phụ thuộc vào nồng độ và dạng hóa học của nó có trong thực phẩm.
Thủy ngân nguyên tố lỏng là ít độc, nhưng hơi, các hợp chất và muối của nó là rất độc và là nguyên nhân gây ra các tổn thương não và gan khi con người tiếp xúc, hít thở hay ăn phải. Là chất độc tích lũy sinh học rất dễ dàng hấp thụ qua da, các cơ quan hô hấp và tiêu hóa.
Thủy ngâncó mặt ở khắp nơi trong môi trường nước, thực phẩm, thủy hải sản và mức độ gây hại đang ngày một nghiêm trọng hơn.
Trong môi trường nước, thủy ngân thường có trong nước mặt, nước ngầm ở dạng vơ cơ. Thủy ngân trong nước có thể xâm nhập trực tiếp vào cơ thể con người thông qua quá trình tiếp xúc trực tiếp hoặc ăn uống. Hoặc thủy ngân có thể hấp thụ vào cơ thể thủy sinh vật, đặc biệt là cá và các loại động vật không xương sống. Cá hấp thụ thủy ngân và chuyển hóa thành Methyl thủy ngân rất độc đối với cơ thể người. Khi xâm nhập vào cơ thể người, thủy ngân có thể liên kết với những phân tử tạo nên tế bào sống (axit nucleic, protein,..) làm biến đổi cấu trúc của chúng và làm ức chế hoạt tính của chúng.
Con người sử dụng nước uống và thức ăn có chứa thủy ngân lâu ngày sẽ dẫn đến nhiễm độc thủy ngân. Người bị nhiễm độc thủy ngânthường có những triệu chứng lâm sàng như :
*Thể nhẹ: Nhức đầu, chóng mặt, mệt mỏi, khó ngủ, tanh mùi kim loại ở miệng, khó thở, đau thắt ngực. Khám thấy: viêm lợi, mi mắt co giật liên tục, tính tình cáu gắt, hưng phấn khác thường.
* Thể vừa: Tổn thương viêm tủy sống hay các dây thần kinh, nếu nặng sẽ bị viêm não, viêm tủy sống, viêm dây thần kinh, có khi liệt tứ chi. Trí nhớ bị giảm sút, tập trung tư tưởng kém, lao động suy yếu, ăn mất ngon, không ngủ được. Cuối cùng dẫn tới hội chứng bệnh não.
* Thể nặng: Rối loạn thần kinh thực vật và tim mạch. Chức năng chống độc của gan giảm, hàm lượng thủy ngân trong nước tiểu tăng: 0,04 - 0,10mg/l. Thủy ngân còn ảnh hường rỏ rệt đến thai nhi khi gây ra những khuyết tật bả sinh như: mù, điếc, dị dạng, trí thông minh giảm sút. Người bị nhiễm độc thủy ngân qua đường ăn uống với liều cao lâu ngày (từ 10-20 năm) có thể dẩn đến tử vong.
Để tránh phải bị nhiễm độc thủy ngân chúng ta hãy sử dụng những loại thực phẩm, nước uống “sạch”, không bị nhiễm thủy ngân. Để biết được các thực phẩm, nước uống không chứa thủy ngân chúng ta hãy sử dụng các sản phẩm đã được kiểm nghiệm là không chứa thủy ngân, hoặc kiểm soát thủy ngân trong thực phẩm, nước uống bằng cách đem đến các Trung tâm kiểm nghiệm để xác định hàm lượng thủy ngân trong thực phẩm, nước uống.
Hiện nay, tại phòng thử nghiệm của Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Bình Thuận đang thực hiện phân tích thủy ngân trong thực phẩm, thủy hải sản, trong nước. Với trang thiết bị hiện đại và con người được đào tạo chuyên sâu, phòng thử nghiệm của Trung tâm đã được Văn phòng chứng chứng chất lượng BoA, Bộ NN&PTNT chứng nhận. Mọi tổ chức, cá nhân có nhu cầu phân tích hàm lượng thủy ngân trong nước uống, nước ngầm, nước mặt, trong thực phẩm, thủy hải sản,.. hãy liên hệ với Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Bình Thuận.
Hữu Tâm.